Seminerine selam ve dua ile başlayan Taylan Şirin İrade konusunun sadece İslam'ın değil birçok düşünce sisteminin dikkatini çeken ve üzerinde çok konuşulan bir konu olduğunun altını çizdi.

İrade ve Cebrin tanımını yaparak sunumuna devam eden ŞİRİN, Allah'ın iradesini ve boyutlarını açıklamaya çalıştı ve iki boyutun dikkatini çekerek sunuma devam etti bu boyutların; tekvin-i irade ve teşr-i irade olduğunu ve teşri irade de Allah'ın istemesinin olduğunu ancak bunun belli bir zorlamaya tabi olmadığını, tekvin-i iradenin ise "ol emri" ile açıklanabileceğini ve Allah'ın dilemesi ve olayın gerçekleşmesi anlamına geldiğini belirtti.

Daha sonra Kuran'daki irade ile ilgili ayetlere değinen ŞİRİN, ayetlerin kategorize edip ayetlerde irade faili olarak bazı yerlerde insan yalnız kullanılırken bazılarında ise sadece ALLAH lafzı olduğunu bazı ayetlerde ise insan iradesi ile Allah iradesinin beraber geçtiğini belirtti. Özetle de tüm bu iradenin yine Allah'ın istemesine bağlı olduğunu ve ancak Allah'ın istemesine bağlı olarak gelişebileceğini belirtti.

İrade konusunun süreç içerisinde yanlış anlaşıldığını ve bu yanlış anlamanın "katı" bir "kadercilik" anlayışını beraberinde getirdiğini ve bu durumun da İslami hayatta birçok yanlışı doğurduğunun altını çizen ŞİRİN, "insanlar Allah'ın yazdığı bir senaryoyu oynamıyorlar, ancak Allah insanların ne yapacaklarını biliyor. Bu durum insanın fiiliyatında bağımlı olmadığını sadece bu fiiliyatın gayb boyutu ile Allah'ın bilgisi dâhilindedir" dedi. Ve durumu şöyle açıkladı;

"Şayet Allah insanları iradesiz bırakıp dünya hayatına salsaydı ve bu dünya hayatının sonucunda ödül veya ceza uygulaması olsaydı bu adaletsizlik olurdu."

Çeşitli ideollerin irade ile ilgili açıklamalarına da yer-yer değinen ŞİRİN, Mutezile ve Eşari ekollerini karşılaştırdı ve idealizm, Marksizm, egosantrizm vb batıl ideolojilerinde bu konu hakkındaki bakış açılarını açıkladı.

İradenin fıtri olmadığını ve çeşitli etmenlerle geliştirebileceğini veya zayıflayabileceğini belirten ŞİRİN çocuk eğitiminde de bu konunun önemli olduğunu ve çocukların da bu şekilde eğitilmesi gerektiğini belirterek sunumunu bitirdi.

Haksözhaber / Murat BAŞARAN