Batman Özgür-Der şubesinde haftalık seminerlerinde bu hafta Burhan BİLLOR,   Kur-an ‘da Vahiy kavramı konulu semineri verdi.

Vahyin kelime anlamı: sevk etmek, idare etmek, işaret etmek, teşhir etmek, ilham etmek, fısıldamak, yazı yazmak, gizli konuşma anlamlarına gelir.

Vahyin Kavram anlamı: Yüce Allah’ın yaratıklarına görevlerini öğretmek onları terbiye etmek, amacıyla kurduğu kesintisiz gizemli iletişimdir.

Kainatı ve içindekileri yaratan Rabbimiz onları denetimsiz başına buyruk bırakmaz. İnsanda dahil bütün yaratıklarının hayat tarzlarını rızıklarını yaşam ve ölümlerini vahiyle düzenlemektedir.

VAHİY ÇEŞİTLERİ

1-İki benzer varlık arasındaki iletişim Kur-an-ı Kerimde vahiy olarak adlandırılır.

2-Şerli varlıklar ve kötülüğe meyilli insanlar arasındaki ilişki Kur-an-ı Kerimde vahiy olarak adlandırılır.

3-Zekeriya peygamberin insanlarla üç konuşmadan kavmine işaret diliyle yaptığı tebliğ ve iletişim vahiydir.

4-Gayb aleminde vahiy , yüce Rabbimizin görülmeyen varlıklarla kurduğu iletişim şekline vahiy denmiştir.

5-Görünen alemde meydana gelen depremler, yağmurun yağması, hayvanların doğumu ve ölümü vahiyle belirlenir.

6-Allah ve insan arasındaki vahiy (Risalet Vahyi )

7-İnayet vahyi, Rabbimizin peygamber olmayan kullarına bir lütfudur. Bu vahiy sözsüzdür içe doğuş şeklinde indirilen bir haldir.

VAHİY PEYGAMBERLERE ÜÇ ŞEKİLDE GELİR

-Doğrudan kalbe ilham etmek, içe doğuş, güçlü his

-Perde arkasından: ( Musa tayin ettiğimiz vakitte gelipte Rabbi onunla konuşunca)

-Melek elçilerle tüm peygamberlere bu yolla gelmiştir.

İnayet vahyi ile Risalet vahyi arasındaki farklar

1-İnayet vahyinde tebliğ yoktur, Risalet vahyinde farzdır

2-İnayet vahyi bireyseldir, Risalet vahyi ise toplumsaldır

3-İnayet vahyi alanlar muhatap olunduklarına ilişkin ikna edilmezler. Risâlet vahyini alan kişi ikna edilir, şüphelerden arındırılır.

4-İnayet vahyi sözsüzdür ,Risalet vahyi sözlüdür.

5-İnayet vahyi içe doğuş aracısız şeklinde gerçekleşir. Risalet vahyi ise elçi melek vasıtası ile gerçekleşir.

PEYGAMBERLERİN VAHYE MÜDAHALESİ VARMI?

Vahiy tabiatı itibariyle gaybi bir konudur. Bu yüzden anlamaya çalışırken Kur-an-ın bize bildirdiği az da olsa bilgiyle yetinmeliyiz. Çünkü delilsiz bilgi ile konuşmak vebaldir.

Âyetlerimiz kendilerine apaçık birer delil olarak okunduğunda, (öldükten sonra) bize kavuşmayı ummayanlar, “Ya (bize) bundan başka bir Kur’an getir veya onu değiştir” dediler. De ki: “Onu kendiliğimden değiştirmem benim için olacak şey değildir. Ben ancak bana vahyolunana uyarım. Eğer Rabbime isyan edecek olursam, elbette büyük bir günün azabından korkarım.”

Peygamberlerin vahye bir müdahalesi yoktur. Vahyin anlamı da lafzı da Allah’a aittir.Ama İslam düşünce tarihinde bu konu tartışılmış farklı görüşler söylenmiştir.

YAZILI VAHYİN DIŞINDA BAŞKA VAHİY VARMIDIR?

Vardır Diyenlerin Delileri:

-Kıblenin değiştirilmesi konusu; Daha önce Peygamberimiz Beytul Makdise yönelip ibadet ederken Ayetle beraber kabeye yöneldi. İlk kıble yönü Kur-an-da yoktur, o halde başka  çeşit bir vahiy ile inmiştir derler. Burada ispatlanması gereken ilk kıblenin vahyi ile belirlendiği iddiasıdır.

-Sonra Zeyd, ondan alâkasını kesince onu, seninle evlendirdik ki, evlâtlıklarının kendileriyle ilişkilerini kestikleri (boşadıkları) kadınların evlenmelerinde, mü'minlerin üzerinde bir zorluk olmasın diye. (Böylece) Allah'ın emri yerine getirilmiş oldu.33/37

Ayet Resulullah’ ın Zeydin boşanmış hanımı ile evleneceğinin Allah’ ın hükmü olduğunu belirtmektedir. Cevap olarak evlendirilmiştir. İş o an olmuştur, öncesi yoktur.

-(Savaş gereği,) hurma ağaçlarından her neyi kestiniz, yahut (kesmeyip) kökleri üzerinde dikili bıraktınızsa hep Allah’ın izniyledir. Bu da fasıkları rezil etmesi içindir.59/5

Nadir oğulları ile yapılan savaşta düşmanı teslim olmaya zorlamak için Resulullahın emri ile hurma ağaçları tahrip edildi. Ayette bahsedilen izin zikir edilmediğine göre bu başka bir vahiy olmalıdır.  Cevap olarak şunu ifade edebiliriz. Bi iznillah kelimesi Allah’ın bilgisi dahilinde anlaşılmalıdır. Mevdudi de ağaçların kesilmesinin peygamberin içtihadı der .

-Hz. Peygambere Kur-an dışında Mizan, Nur, Hikmet inmiştir. Bunlar Kur-an dışında birer vahiydir derler. Cevap olarak şunu ifade edebiliriz; Enzele fiili sadece indirmek anlamına gelmez var etmek anlamına da gelir. 57/25’te Demiri indirdik denir. Yani demiri de var ettik, yaratık olur.

-Oruç gecesinde kadınlarınıza yaklaşmak size helâl kılındı. Onlar, size örtüdürler, siz de onlara örtüsünüz. Allah, (Ramazan gecelerinde hanımlarınıza yaklaşarak) kendinize zulmetmekte olduğunuzu bildi de tövbenizi kabul edip sizi affetti. 2/187

Oruç gecesinde kadınlara yaklaşmama yasağının nereden geldiği ile ilgili muhtemelen sahabe ehli kitabın uygulamalarından öğrenmiştir diyebiliriz.

Sizden öncekilere farz kılındığı gibi size de oruç farz kılındı.2/183

-Savaştan geri bırakılanlar, siz ganimetleri almaya giderken, “Bırakın biz de sizinle gelelim” diyeceklerdir. Onlar Allah’ın sözünü değiştirmek isterler. De ki: “Siz bizimle asla gelmeyeceksiniz. Allah, önceden böyle buyurmuştur. 48/15 Bu ayette daha önce münafıkların Hayber savaşına katılmalarının yasaklandığını, sadece Hudeybiyede bulunanların katılabileceğini söyledi diyerek, bunun Kur-an dışında bir vahiy ile bildirildiğini söyler. Buna karşılık şu ayeti söyleyebiliriz. Eğer (bundan böyle) Allah seni onlardan bir zümrenin yanına döndürür de, onlar (sefere) çıkmak için senden izin isterlerse, de ki: “Artık siz benimle birlikte ebediyyen çıkmayacak ve benimle birlikte hiçbir düşmanla asla savaşmayacaksınız. Çünkü siz baştan yerinizde oturup kalmaya razı oldunuz. Şimdi de geri kalan (kadın ve çocuk)larla birlikte oturun.”9/83

-(Ey Muhammed!) Onu (vahyi) çarçabuk almak için dilini kımıldatma. Şüphesiz onu toplamak ve okumak bize aittir.O hâlde, biz onu okuduğumuz zaman, onun okunuşuna uy. Sonra onu açıklamak da bize aittir.75/16-19 Bu ayete dayandırılan ve ayetlerin nasıl yorumlanacağının Kur-an dışında bir vahiyle olduğu iddia edilir. Hâlbuki Kur’an’ın açıklaması yine Kur’an’ın kendisi ile yapılmıştır.

-Allah, bir insanla ancak vahiy yoluyla, yahut perde arkasından konuşur. Yahut bir elçi gönderip, izniyle ona dilediğini vahyeder. Şüphesiz O yücedir, hüküm ve hikmet sahibidir.42/51  ayette üç türlü vahiyden bahsedilir, ama Peygamberimize vahiy Cebrail vasıtası ile olmuştur. Geriye iki çeşit vahiy kalır. Öyleyse diğer iki şekil gayri metluu şeklindedir. Bu idea sahiplerine de şunu söylemek isteriz bu ayet hassaten Resulullaha özel değildir. Bütün Peygamberlere gönderilen vahiy çeşitlerini açıklar. Her peygambere her üç çeşitte vahiy gelmiştir denemez. Kimisiyle perde arkasından konuşarak kimine elçi göndererek, kimine de vahyetmek şeklinde vahiy gönderir.

Seminer soru cevap faslı ile sona erdi.