Öğretim görevlisi Kazım Koç, Özgür-Der Tatvan Şubesi’nde sunduğu “Mezhep” konulu seminerinde özetle şu vurgularda buşundu:

Mezhep, kelime olarak takip edilen yol, görüş manalarına gelir. Din açısından ise müçtehid sıfatını kazanmış bir İslam aliminin kapalı veya kesin olmayan ayet ve hadisleri İslam’ın temel prensiplerine zıt gelmeyecek şekilde yorumlayarak çözüm getirmesine denir.

Mezhepler ilk günden bugüne kadar tartışılmıştır. Bu tartışmalar sonucunda büyük kavgalar ve hatta ölümler yaşanmıştır. Bu sorun günümüzde de çözülememiştir.

Mezheplerin çıkış noktası, İfk hadisesi, Cemel Vakası ve Sıffın Savaşı olarak kabul edilir. Her ne kadar bu sebeplerden dolayı istenmeyen olaylar olmuşsa da aslında bu sürecin İslam düşüncesine katkıları da olmuştur. Bu tür tartışmalar vesilesiyle Müslümanlar, Yahudi toplumu gibi kabuklarına saklanmamışlar, tersine düşünce üreterek katkı sağlamıştır.

Mezhepler üç kategoride ele alınabilir:

1- Siyasi mezhepler

2- İtikadi Mezhepler

3- Fıkhi (Ameli) mezhepler

***

Mezheplerin ihtilaf sebepleri kabaca şunlardır:

- Arap ırkçılığı

- Hilafet imamet anlaşmazlığı

- İslam’a geçiş sürecinde Ehli Kitap din adamlarının isteyerek veya istemeyerek cahili düşüncelerini İslam’a bulaştırmaları

- Felsefi eserlerin tercüme edilmesi

- Müteşabih ayetlerin Müslümanlar arasında anlamlandırılmaya çalışılması

-Peygamber kıssalarının İsrailiyattan etkilenip bolca işlenilmesi

- Kur’an ve hadis kaynaklı ihtilaflar

- Siyasi ve şahsi çıkarlar

- Münafıkların kışkırtmaları

- Şahsi intikamlar vb.

Siyasi mezheplerin ortaya çıkış nedenleri ise genel hatlarıyla şunlardır:

- İmamet ve hilafet meselesi

- Aynı anda iki halifenin olup olamaması meselesi

- Halifenin Kureyşliliği meselesi

- İmamın veya halifenin masum olması meselesi

- Halifenin nasıl seçileceği meselesi vb.

Hilafet, ADALET, ŞURA, İTAAT temelli olmalıdır.

SİNAN KIRANŞAL / HAKSÖZ-HABER