Dernek binasında gerçekleştirilen ve Sinan Kıranşal'ın moderatörlüğünde seminerin bu haftaki sunumunu Ali Güntaş yaptı. Seminer Emre Uludil'in okuduğu Kur'an Kerim ve mealiyle başladı.

Ali Güntaş, sunumunda şu noktalara değindi:

Ümmet, anne anlamına gelen 'Ümm' kelimesinden türemiştir. Ümm; bir şeyin meydana gelmesine, terbiyesine, ıslahına veya başlangıcına temel olan köküne verilen isimdir. Kur'an'da geçen 'Ummul kitab', yani kitabın anası/esası/temeli, 'Levh-i Mahfuz' yerine kullanılmıştır. Çünkü 'Ummul kitab' bütün peygamberlerle gönderilen mesajın kendisinden alındığı asıl kitaptır. Ona 'kitabın anası' denilmesi, vahyin kaynağının aynı olduğuna işaret etmek içindir. Farklı kavimlere gönderilen peygamberlerin dilleri ayrı olsa da, insanlara anlattıkları hak ve batılın, hayır ve şerrin ölçüsü aynı idi. Hepsi insanları aynı ilahi gerçeğe davet etmişlerdir. Yine Kur'an'da muhkem olan ayetler için Ummul kitab/kitabın anası/esası/temeli denilmiştir. Çünkü muhkem ayetler kitabın usul ve esaslarını teşkil eder ve Kur'an'ın nazil olmasındaki temel gayeyi bu ayetler açıklarlar. Bunlarla bütün insanlar İslam'a davet edilir, öğütler verilir ve uyarılarda bulunulur. Yine bu ayetlerle sapıklık reddedilip, doğru yol açıklanır. Yine Kur'an'da Mekke için Ummul Kura/şehirlerin anası ifadesi kullanılmıştır.

Ümmet kavramı sözlükte, "topluluk, cemaat, yol, din, nesil, müddet gibi" anlamlara gelmektedir.

Ümmet kavramı hangi ayette veya ayetlerde kelime anlamıyla kullanılmıştır?

Topluluk, cemaat, yol, din, nesil, müddet gibi anlamların kastedildiği tüm kullanımlar, kelime/sözlük anlamıyladır. Örneğin Kasas/23'te şöyle buyrulur:

 "Medyen suyuna vardığı zaman, su almakta olan insanlardan bir ümmet (topluluk/grup/cemaat)buldu…"

Ümmet kavramının (Kur'an'a göre) kavramsal anlamı nedir?

Kur'an'a göre ümmet kavramı, "Hz. Âdem'den başlayarak kıyamete kadar İslam inancına mensup olan tüm inananlar" topluluğunu ifade etmektedir.

Ümmet kavramı hangi ayette veya ayetlerde kavram anlamıyla kullanılmıştır?

Örneğin Enbiya/92'de kavramsal anlamda bir kullanım mevcuttur:

"Gerçekten, sizin bu ümmetiniz (hak inanç sistemine inanan ve bu inanç etrafında toplanan bu topluluğunuz) tek bir ümmettir. Ben de sizin rabbinizim, öyleyse bana ibadet ediniz"

Ümmet kavramının sadece 'Muhammed ümmeti' ne hasredilmesi ve bu anlamda kullanılması ve kavramsallaşması doğru mudur?

Ümmet kavramının sadece 'Muhammed ümmeti' ne hasredilip ve sadece son vahye iman eden; son din olan 'İslam'a inanan ve gönül veren Müslüman toplumu' anlamında kavramsallaşması sonradandır; böyle bir kullanım yanlış olmasa da eksiktir. Çünkü Kur'an'a göre her peygamberin ayrı bir ümmeti değil, ilk insandan son insana kadar; tevhid merkezli, tek bir İslam ümmetinin olduğunun bilinmesi gerekir. Her peygamber ve onlara tabi olan tüm müminler, merkezinde tevhid bulunan, zamanlar ve zeminler üstü İslam ümmetinin; bir ferdi olmakla beraber; peygamberlerin tümü, o ümmetin örnekleri ve kendi zamanlarındaki önderleridir.

İslam ümmetinin özelliği nedir?

İslam ümmeti, insanlık için çıkarılmış en hayırlı ümmettir. Çünkü İslam ümmeti, insanlığın hidayet önderidir. Dünyadaki bütün Müslümanlar bu topluluğun gönüllü üyeleridir. Onların önderi Hz Muhammed, kitapları Kur'an, ülkeleri İslam'ı yaşayabildikleri ve hâkim kılabildikleri her yer, hedefleri ise İslam'ın gerçek uygulayıcıları olarak diğer insanlar üzerinde hakkın şahitleri olmak ve dünya imtihanını kazanmaktır.

Millet ile Ümmet arasındaki fark nedir?

Millet, kavram olarak, hak veya batıl olsun bir inanç sisteminin etrafındaki bilinçli bir topluluğu ifade ederken, ümmet kavramı, kavramsal anlamda sadece İslam toplumunu ifade eder. Mesela herhangi bir topluluk için ümmet kelimesi kullanılabilir, ancak millet kelimesi kullanılamaz. Yine bir kavim için ümmet kelimesi kullanılabilir, ancak millet kelimesi kullanılamaz. Yine mesela kavramsal anlamda İslam ümmeti vardır, ancak yahudi ümmeti yoktur; ancak yahudi milleti vardır.

Program soruların cevaplandırılmasıyla sona erdi.