Her cuma günü farklı bir Kur'ani kavramın işlendiği seminerlerin bu haftaki konusu Kur'an'da İman/Mümin idi. Eğitimci Ahmet Özbay tarafından sunulan seminer Tatvan Crater otel'de gerçekleştirildi.
Seminer; İbrahim Aykan'ın okuduğu Kur'an-ı Kerim ve Türkçe mealiyle başladı.
Ahmet Özbay, sunumunda şu noktalara değindi;
İman Allah'a güvenmek, İslam güvendiğine teslim olmaktır.
İman İslam'ın görünmeyen yüzü, İslam imanın görünen yüzüdür.
Kur'an'ın kafirler diye hitap ettiği inanç grupları arasında, hiçbir şeye inanmayan herhangi bir grup bulunmamaktadır.
İman ilgidir, küfür kayıtsızlık. İman eden varoluş anlam ve amacına ilgi duymuş, inkar eden varoluş amacına kayıtsız kalmış olur.
İman, varoluşsal emaneti hatırlamaktır, inkar ise unutmak...
İman ve İslam kavramlarının eşanlamlı olduğunu söyleyenler olmuştur. Bu öncelikle dil açısından doğru değildir. Zira isimlerin farklılığı manaların farklılığına delalet eder. İman ve İslam kavramlarının eşanlamlı olduğu tezini Kur'an da desteklemez. Şu ayet bunun delilidir:
Bedeviler "İman ettik" dediler. De ki: "Henüz iman etmiş sayılmazsınız, lakin 'teslim olduk' diyebilirsiniz, zira iman kalplerinize girmiş değil. Ama eğer Allah ve Rasulü'ne uyarsanız, Allah amellerinizin zerresini eksiltmez: çünkü Allah tarifsiz bir bağış, eşsiz bir merhamet kaynağıdır.(hucurat-14)
İman ile İslam kavramları birbirinin eşanlamlısı değildir, fakat birbirinden ayrı ve kopuk da değildir. Şu ayetler bunun şahididir:
Derken mü'minlerden orada bulunanları çıkardık; zaten orada bir hane dışında hiçbir müslüman bulamadık.(zariyat-35/36)
İman ile islam, biri olmadan diğeri nakıs olan, biri olmadan diğeri anlamını bulmayan iki kavramdır. Sevgili peygamberimiz; ''islam görünürlüktür, iman ise kalptedir.''(Ahmed bin Hanbel, 3/134) buyurmuştur. Buna göre İslam, imanın bedeni, iman İslam'ın ruhudur. Ruhsuz beden ölü bir cesettir, bedensiz ruhun yeri ise dünya değil ahirettir.
Istılahta iman, şöyle tarif edilmiştir; '' kalp ile tasdik, dil ile ikrar, uzuvlarla amel etmek'' amelin imandan olup olmadığı konusunda otoriteler çok farklı düşünmüşlerdir. Fakat Kur'an, amelin imandan kopamayacağını bakara 143 üzerinden cevaplamıştır: ''Allah sizin amellerinizi zayi edecek değildir.'' Bu ayetin Nüzul sebebi kınlenin tahvilinden önce kılınan namazların hükmünün sorulmasıdır. Yani Kur'an namaz gibi bir ameli 'iman' kapsamında değerlendirmiştir.
Kur'an İslam imanını tarif eder, sınırlarını çizer. Bu tarif sadece inanılacak şeyleri içeren bir tarif değil, aynı zamanda inanılmaması gereken şeyleri de dışlayan bir tariftir. Bunun eskilerin dilindeki karşılığı '' efradını cami, ağyarını mani'' sözüdür. Tam şu ayette olduğu gibi:
Siz ey iman edenler! İman edin Allah'a, O'nun Elçisi'ne, O'nun Peygamberi'ne peyderpey indirdiği ilahi kelama ve daha önce indirdiği mesaja! Zira kim Allah'ı, meleklerini, vahiylerini, peygamberlerini ve Ahiret Günü'nü inkar ederse, işte o derin bir sapıklığı boylamış olur.(nisa-136)
İman en büyük imkandır. Lişinin imanı tükenmedikçe imkanı da tükenmez.
İman bir önbilgidir. Kişi bilmediğini reddebilir. Bu yüzden kişi bilmediğinin düşmanıdır.
İman sevgiye benzer inkar ise nefrete. Sevgi pozitiftir, nefret negatif. Sevgi insanı artırır, zenginleştirir; nefretse insana hiçbir şey katmadığı gibi aksine onu azaltıp fakirleştirir.
İman hatırlamak, küfür unutmaktır. Hatırlamak geri kazanmaktır, unutmaksa kaybetmek ve azalmaktır.
İman bir bağlanış inkar ise kopuştur. İman sebattır. İnkar ise savruluştur. İnkar eden yol almaz, dolaşır. Kopuş, sahibini güvenlikten mahrum eder. Sahte bir özgürlük hissi uyandırsa da, bunun gerçek bir özgürlük olmadığı çok geçmeden anlaşılır.
iman, haddi bilmek. Küfür ise haddi aşmaktır.
iman şükürdür, inkar nankörlüktür. Teşekkür, ekmeğin değil ekmeği verenin hakkıdır.
iman vefadır, inkar vefasızlık. Allah'a vefa göstermeyen, hiç kimseye vefa gösteremez. En büyük vefakarlık, en büyük olana vefakarlıktır.
İman yüzünü dönmektitir, küfür sırt çevirmek.
Seminer; soru-cevap faslının ardından sona erdi.