Batman Özgür-Der Hürriyet Temsilcliğinde İslam Tarihinde Mezheplerin Oluşum Süreci konulu semineri Cihat POLAT sundu.
Mezheplerin, İslam'ın kültür birikimi olduğunu açıklayan Cihat POLAT tebliğinde özetle şunlara değindi.
Mezhep: Sözlük anlamı olarak gitti, gitmek, gidilen yol anlamına gelir.
İnsanın olduğu yerde farklılaşma, farklı düşünme doğaldır ve kaçınılmazdır. Çünkü insanların görüş ve algıları birbirinden farklıdır. Bu farklılaşma beraberinde farklı yaklaşımları doğurur. İnsanlar düşüncelerini açıklarlarken bir uslup ve bir metodu takip ederler. Farklı düşünen insanlar düşüncelerini izah etmeye çalıştıklarında şu sisteme uyarlar.
Peygamberimizden sonra dini anlama çabaları ve de siyasi olaylar insanların fikir sunmalarına, yorum yapmalarına sebebiyet vermiştir. Bu noktadan sonra yapılan yorumların mutlak bir doğru olmadığı ve imani bir gereklilik olmadığını anlıyoruz. Bu yorumların taraf bulmasıyla mezhepler var olmuştur. Mezheplerde birer yorumdur. Mezhepler de bir usul üzerine görüşlerini açıklamışlardır.
Mezhepler en çok Resulullah döneminden sonraki siyasi olaylar sonucunda oluşmuştur. Halifelik konusunda çıkan görüş ayrılıkları mezheplerin temelini oluşturmaktadır. Çıkan siyasi olayları izah etme ihtiyacı doğmuştur. Olayları Kuran ve sünnetle açıklamaya çalışmaları olayları dinselleştirmiştir ve getirilen yorumlar itikadileşmiştir. Bu yüzden bir çok itikadi mezhep ortaya çıkmıştır.
Mezheplerin Otaya Çıkış Nedenleri
I. İnsanların Düşüncelerinin Değişik Oluşu:
1) İhtilaf Konusu Meselelerin Aslında Açık Olmayıp Kapalı Oluşu :
2) Arzu, Heva Ve Heveslerin Ve Mizaçların Değişik Oluşu:
3) Eskileri Taklid:
4) Liderlik Sevdası Ve Başkalarına Hükmetme Arzusu:
II. Müslümanların İhtilaf Etmelerinin Sebepleri:
1) Arap Irkçılığı
2) Hilafet Anlaşmazlıkları:
3) Müslümanların, Eski Din Mensuplarından Birçoğuna Komşu Olmaları Ve Eski Din Sahiplerinden Bir Kısmının İslama Girmeleri:
4) Kur'an-ı Kerim'de Mânâsı Kesinlikle Anlaşılamayan Müteşabih Âyetlerin Bulunması:
III. Müslümanlar Arasında Meydana Gelen İhtilafın Sahası:
a) Tatbikat Sahasındaki İhtilaf:
b) İlim Ve Teori Sahasındaki İhtilaf:
Daha sonra sunumuna soru cevap şeklinde son verdi.