Özgür-Der Gaziosmanpaşa Temsilciliğinin 2015-2016 yılında düzenlemiş olduğu aylık seminerler yeni açılan dernek merkezinde 24 Ekim 2015 Cumartesi Bahattin Urlu'nun "Hz.Muhammed Bozulmamış Fıtrat ve Ahlak" sunumuyla gerçekleştirildi.
Sumunda özetle;
Çeşitli sözlüklerde fıtrat kavramının; "yaratma ve yaratılış biçimi, tıynet, tabiat ve huy; yaratılışın ilk tarz ve heyeti; yaratmak, hilkat; mizaç, ahlak, maya; yaratılıştan gelen ruh veya vücut niteliği, cibilliyet; yaratılıştan insanın sahip olduğu fizyolojik ve ruhi özelliklerin tamamı, yani varlığın sahip olduğu özellikler" anlamlarına geldiği ifade edilmiştir.
İnsan kendi fıtratına dönerek aslında Allah'a dönmüş olur ki, "haniflik" olarak da adlandırılan "ed-Dinu'l-Kayyım", işte budur.Din ve fıtrat eşdeğerdedir diyebiliriz.Din fıtrat üzeredir.
İnfitar Süresi'nin 7. ayetindeki kullanım, adaletin fıtrat ile buluşmasını göstermesi açısından önemlidir. Ayetten anlaşıldığına göre insan yaratılmış (hal aka), bir düzen içinde kılınmış, bir nitelik kazandırılmış (sevva) ve uygun bir yapıya kavuşturulmuştur (adele).
Fıtrat f-t-r kökünden türemiştir. Kur'an da 20 kez geçer. Fıtrat şekli sadece RUM 30 da geçer.
"Sen batıl olan her şeyden uzaklaşarak yüzünü kararlı bir şekilde hak olan dine çevir ve Allah'ın insan bünyesine nakşettiği fıtrata uygun davran ki, Allahın yarattığında(özeliklerde)bir bozulma ve çürümeye meydan verilmesin"
Fıtrat insanın doğuşu ile birlikte olumlu veya olumsuz geliştirilir. "Her doğan çocuk, fıtrat üzere doğar. Sonra annesi ile babası onu Yahudi, Hristiyan veya Mecusi yapar."
Fatara, potansiyel'in ortaya çıkmasıdır. Allah eşyaya fıtrat koyan bir fatır'dır.
"Bir şeyin yaratılıştan taşıdığı potansiyeli bilfiil ortaya çıkaran zat'tır. Fıtrat fiili Kuran'ın her yerinde sadece Allaha nispet ve izafe edilir." Fıtratallahi, Fatrissemavatt …"
Fıtrat "ilahi kodlama"= Allahın boyasıdır. "Allahın boyası… kim Allahtan daha güzel boya vurabilir ki? İşte biz ,yalnız O'na kulluk ederiz!"2/.38(subağtallah)
Ahlak H-L-K kökünden gelen bir kavram ve kelimedir. Hulk kelimesinin çoğuludur.
Haleka bir şeyi yoktan var etmek veya bir şeyden bir şeyi yaratmak anlamında Kur'anda 260 yerde geçmektedir. Hulk ,insanın ruhundaki "huy" dediğimiz bir meleke, özel bir hal demektir.
Ahlak = fıtratın uyumlu çalışmasıdır.
İyi-kötü ahlak'ın konusudur, Doğru-yanlış aklın konusudur, Güzel-çirkin estetiğin, Hak-batıl akidenin, Haklı-haksız hukukun konusudur.
Kur' an' da "ha-la-ga " kelimesiyle ,yaratılmış alanın yaratıldıktan sonra yaşarken taşıyacağı özellikler ise ahlak kelimesi ile anlatılmaktadır.
Ahlak :insanları daima iyiye,güzele,sevecenliğe,saygıya,sevgiye,hayır üretmeye çalışmaya,düşünmeye,her türlü söylem ve eylemde adaleti,eşitliği,özgürlüğü huzur ve güveni gözetmeye ve de insanlığa faydalı olmaya yönelten bir meziyet,kazanılmış huyların türüdür.
Ahlakın müşahhas hali, Hz Muhammed.
" Rabbin sana verecek ve sen razı olacaksın. O seni yetim bulup barındırmadı mı? O,seni şaşırmış bulup doğru yola iletmedi mi? Duha 5-7 .
"Biz senin göğsünü açmadık mı? Ve almadık mı senin üzerinden yükünü? Ki sırtını çatırdatmıştı! Senin Şanını yükseltmedik mi ? Muhakkak her güçlükle beraber bir kolaylık vardır. Evet her güçlükle beraber bir kolaylık vardır . O halde boşaldığın zaman uğraş! Ve rabbine rağbet et. İnşirah 1-8 .
" Sen büyük bir ahlak üzeresin .." Kalem 4
Takva üzerine oluş; Hatice'nin ifadesinde kendini bulan," Allah'ın rahmeti ile sen, onlara yumuşak davrandın. Eğer kaba, katı yürekli olsaydın, çevrenden dağılır giderlerdi."al-i İmran 159
"O (her söyleneni dinleyen) bir kulaktı." derler. De ki ; (O),sizin için bir hayır kulağıdır.Allah'a inanır,müminlere inanır.sizden inananlar için de(O) ,bir rahmettir…" tevbe-61
" Andolsun, içinizden size öyle bir resul geldi ki sıkıntıya uğramanız ona ağır gelir ,size düşkün ,müminlere şefkatli,merhametlidir." Tevbe 128
" Ey iman edenler, yemeğe çağrılmadan peygamber'in evlerine girmeyin, yemek zamanı gözetmeyin. Davet edildiğiniz zaman girin,yemeği yiyince dağılın.söze dalmayın.Çünkü bu ,peygambere eziyet veriyor,fakat O sizden utanıyordu. Ama Allah hakk'ı(dile getirmek)ten utanmaz." Azhab -53
Davetçi ve hidayet rehber'inin ahlakı.
"Demek onlar bu söze inanmazlarsa ,onların peşinde kendini üzüntüden helak edeceksin."(kehf -6)
Davette süreklilik ve istikrar,adanmışlık
"İman etmediler diye neredeyse kendini helak edeceksin"(şuara-3)
Allah resulünün ahlakı diğer peygamberlerin kıssalarının muşahhas halidir.
"Amelinin kötülüğü kendisine süslendirilip de onu güzel görmeye başlayan mı? Allah dilediğini sapıklığa iletir.Dilediğini(dileyeni)hidayet eder.
Onlara üzülerek kendinden geçme . Allah ne yaptıklarını biliyor.(Fahr-8)
Ahlaklı oluşunun doruğu,şefkat,merhamet
"Andolsun Allah'ın resulünde senin için, Allah'ı ve ahreti arzu eden ve Allah'ı çok
Anan kimseler için en güzel bir örnek vardır."(Ahzab-21)
Sembol ahlak ,sembolleşen tavırlar örnek şahsiyet:
Savaş örneği;
"Resul, arkanızdan sizi çağırırken siz habire kaçıyor, hiç kimseye dönüp bakmıyordunuz."(Ali İmran-153 UHUD)
Aile ahlakı;
"Eşlerine söyle; eğer siz, dünya hayatını ve onun sözünü istiyorsanız, gelin size mut'a (boşanma bedeli)vereyim ve sizi güzellikle salayım. Eğer siz ,Allah'ı ve ahiret yurdunu istiyorsanız, Allah sizden güzel hareket edenlere büyük bir mükafat hazırlanmıştır.(Ahzap -28-29)
Akraba ilişkilerinde=
"Ne peygamber'in ne de iman edenlerin, akraba bile olsalar, cehennem halkı oldukları ortaya çıktıktan sonra ortak koşanlar için mağfiret dilemesi yapacakları bir iş değildir."(Tevbe 113)
Muhataba tebliğ ederken kendini ihmal etmeyen;
"Siz insanlara iyiliği emredip kendinizi unutuyor musunuz?" (Bakara 44)
Tefekkür, teşekkür ve akletmeye çağıran;
"De ki:"size bir tek öğüt veriyim: Allah için ikişer ikişer ve teker teker kalkar, durursunuz,sonra düşünürsünüz !"Arkadaşınızda delilikten eser yoktur. O, ancak şiddetli bir azab'ın önünde sizi uyandırandır. De ki :ben sizden ücret istemişsem o sizin olsun ,benim ücretim ancak Allah'a aittir. O,her şeye şahittir.De ki:"rabbim hakkı koyar.Gaybları çok iyi bilendir. De ki :hak geldi,artık atıl ne bir şey ortaya çıkarabilir, ne de geri getirebilir."(seba 46-49)
İnsani yönü ;
" Ey peygamber, eşlerinin rızasını arayarak Allah'ın sana helal kıldığı şeyi niçin sen kendine haram kılıyorsun? "
"Hayır, insan azar: kendini kendine yeterli gördüğü için " Alak-6 Ahlak üzeresin
"Onlar istediler ki, sen yumuşak davranasın da onlar da sana yumuşak davransınlar.Şunların her birine itaat etme.yemin edip duran,aşağılık,kınayan,söz götürüp getiren ,hayra engel olan, saldırgan, günahkar, kaba, sonra da kötülükle damgalı. "(kalem-5-16)
Allah'ın rasulü Hz Muhammed insanlık için fıtratını bozmayan bir ahlak örnekliğidir.
Samimi bir ortamda geçen seminer katılımcıların sorduğu sorulara verilen cevap ve yapılan açılımlarla son buldu.