Batman'da "İfsad" kavramı konuşuldu

Şefik Sevim'in Sunumu:

FESAD VE İFSAD KAVRAMLARININ ANLAMI

"İnsanların elleriyle kazandıkları yüzünden karada ve denizde fesat çıktı." (Rum /41)

-İnsan olarak kalabilmenin bile abluka altında olduğu bir süreci yaşıyoruz.

-"Kalplerin aç ve sahipsiz kalmasıyla insanların bedenin hazzına yatırım yaptığı bir süreci yaşıyoruz."

-"İmtihanımızı ciddiye alamamanın neticesi olan rehavet laubaliliğinin meşruiyet kazandığı bir süreci yaşıyoruz.

-"Bize dokunan ve cehennem azabı gibi gün begün hararetini hissettiğimiz yakıcı ifsad,Kur'anı terk edilmiş bırakmanın acı neticesi olduğu gerçeğinden habersiz bir süreci yaşıyoruz.

Kur'an-ı Kerim toplumsal hayattaki işleyişi 2 temel kavramla ifade etmiştir:Islah ve İfsad.

Fesad: "fe-se-de" fiil kökünden gelir; bir şeyi itidal (denge) dairesinden az veya çok çıkarmak demektir. Bu fiil, yiyecek ve içecekler için bozulma, kokma; ameller için geçersiz olma, hükmü olmama; bunların dışındaysa gerek nefis gerekse bedende meydana gelen maddî-manevî bozulma; toplumda ortaya çıkan kokuşma ve dengeden sapma durumlarını ifade etmek için kullanılır. Fesad, sözünü ettiğimiz fiilin mastarıdır; bozulma, kokuşma, itidalden çıkma anlamlarına gelir.

 İfsad: Bozmak, fesad çıkarmak, , itidalden (dengeden, faydalı ve âdil olmaktan) çıkarmak, kokuşturmak demektir.

 Faydalanılan bir şeyin bozulmasına fesad; bunun zıddına da salah denir ki, bu da bir şeyin doğru bir hale getirilmesidir.

  Fesat kelimesi, Kur'an'da çeşitli ayetlerde genellikle 'yeryüzünde fitne uyandırıp, insanların durumunu ve yaşama yollarını doğruluktan saptırıp, dünyevî ve uhrevî çıkarları zedelemek' anlamında kullanılır.

Fesad: Bir şeyin normal seyrinden çıkmasıdır. İnsanlar arasındaki ilişki seyrinin Allah'ın istediği istikametten çıkmasıdır.

Müfsid; bu fiilin ism-i faili olup, bozan, bozgunculuk yapan demektir.

  Islah eylemi, her türlü bozulma, tuğyan ve şeytanî tuzak karşısında tevhidî ilkeleri yaşatmayı ve Allah'ın dinini yeryüzünde hakim kılmayı amaçlayan soylu ve köklü bir uğraştır.

Kur'an'da fesat olarak sayılan eylemlerin başlıcaları ve müfsitlerin Kurandaki Vasıfları :

 İnsanları Allah yolundan alıkoymak, büyüklenmek, haksız yere kan dökmek, tuğyankârlık/azgınlık taşkınlık yapmak, fahşâ ve münker (çirkin ve kötü söz, fiil) işlemek, nesil ve ekini helâk etmek, homoseksüellik, yol kesmek, hırsızlık, insanları gruplara ayırmak,

Ayetlerde mutlak olarak zikredilen fesad, ister inanç, isterse amelî konularda olsun, insana zarar veren ve onu maddî ve manevî helaka götüren her türlü davranıştır…

-İfsad edenlere lanet vardır(20–25)

*Salih kullar kendilerine emanet olarak verilen yeryüzünde fesada fırsat vermemeliler.(A'raf 142)

*Ancak salihler iyiliğe destek vererek ve fesadı engelleyerek iktidar olabilirler.(Hac 41)

*Müfsitler insanların mallarını çalarlar.(Nisa 29)

*Mal yığarak mallarını keyfi olarak harcarlar.(Kassas 77)

*İnsanları partilere ayırarak birbirine düşman ederler. (A'raf 103)

*Zevk- sefa peşinde koşarlar. (Taha 29)

*Islahatçılara tahammül etmeyip onları ortadan kaldırmaya çalışırlar. (Neml 48)

Onlara 'yeryüzünde fesad çıkarmayın'  denildiğinde; 'biz ıslahatçılarız'  derler." (2/Bakara, 11) Kendilerine sorarsanız, bozguncu değildirler. Hatta kafa tutarcasına, bu faaliyetlerinin yapıcı ve masum olduğunu söylemekten çekinmezler.

-Salih amelde bulunabilmenin şartı olarak, ıslahat çabaları söz konusu olmakta ve bu da mü'minlerin temel görev alanlarını belirlemektedir.

-Yeryüzünün ifsad edildiği, zulüm ve şirkin alabildiğine azgınlaşıp cahilî kültür ve uygulamaları yaygınlaştığı ve vahyî ölçülerden uzaklaşıldığı her dönemde, ıslahat çabalarının gerçekleştirilmesi mü'minlerden beklenilen temel farîzalardır.

-Rabbimizin müjdelediği  sonuca da, ancak bu konularda göstereceğimiz salih amellerimizle ulaşabiliriz.

Zaten mü'minlerden beklenilen, zorbalara uymaları veya boyun eğmeleri değil; ıslah edicilerden olmalarıdır (28/Kasas, 19)

- Etrafımızda ve ekranlarımızda sürekli gördüğümüz soygunlar, aldatmalar, fuhuş, hizipleşmeler , düşmanlıkar ve cehalet fesadın en somut resmidir.

Bozgunculuk Çıkardığı Halde Sâlihlere Bozgunculuk İsnad Etmek

Kendi Kendileri fesatçı olan Firavun ve yandaşları, kendilerini ıslahatçı olarak görüyorlar, toplumu ıslah etmek isteyen Musa (a.s.)'ya fesatçı/bozguncu damgası vuruyorlar ve halkı onun aleyhine kışkırtıyorlardı

Bilim Yoluyla Fesad:

Çağımız buhranlarının temel nedenlerinden biri, bilime karıştırılan yalanlar, insan itikadını ve yaşayışını saptıran nifaklardır. Gerçekte ilim, ilahî sanatı tetkik hikmeti olduğu halde; hiç bağdaşmaması gereken cehaletle (cahiliyye) bilim, zorlama yollarla, şeytanî hile ve uydurmalarla bağdaştırılmış ve fesat araçlarından biri olmuştur.

Ahlâk Yoluyla Fesad

Ekonomi Yoluyla Fesad

Politika Yoluyla Fesad: " önce insanların duyarlılıklarına hitap ederek güç ediniyor,sonra da iş başına geçti mi bozgunculuk yapıp , ekin ve nesli yok etmeye çalışıyorlar."( Bakara /205)

Teknoloji Yoluyla Fesad

Medya Yoluyla Fesad

FESADIN YAYGINLAŞMASINI HIZLANDIRAN BAZI PSİKOLOJİK VE SOSYAL FAKTÖRLER

1-Emri Bil Maruf ve Nehyi ani'l Münker 'in yetersizliği

2-Geçim sıkıntısı endişesi

3-"Nasıl olsa Allah bizi affede" anlayışı

4-Hikmet üzere inşa edilmiş yapısal güçlü organizasyonların eksikliği vs..

Fesâdın Zıddı Salâh;

Râzî'nin yorumuna göre, seni Allah'a itaate çağıran her şey salâh; Allah'tan alıkoyan her şey de fesaddır.

 İbn Teymiye'ye göre ise, her çeşit hayrı içerisine alan salâh; şerrin her çeşidini içerisine alan da fesaddır.

 Ebu Hayyan gibi bazı âlimlere göre salâh, mutedil ve güzel bir hal üzere olmaktır. Salâh, mü'minlerin önemli bir vasfı olup, bu vasıfla mü'minler, Allah'ın emir ve yasaklarını gözetir, O'nun seçkin kulları arasına girmeye çalışır, tutum ve davranışlarında itidalli olmayı tercih ederek dünya ve ahiret saadetini elde etmek isterler.

İster Yüce Allah'ın ilahlığını ve rububiyetini tanımayan veya O'na ortaklar koşarak azgınlık yapan tutumlar sonucu olsun, isterse tevhid dinine girdikten sonra cahilî arzu ve anlayışların tesiriyle itikadî ve amelî yanlışlıklara ve kötülüklere bulaşma sonucunda olsun, yeryüzünde ve toplumsal hayatta baş gösteren bozulma, çözülme, tuğyan ve zulüm karşısında ortaya konabilecek olumlu çabanın Kur'an'daki tanımı ıslahat ve salih ameldir

Islahat, Müslüman'ın hayat tarzıdır.

MÜSLİHLERİN KUR'ANDAKİ VASIFLARI

1-Yalnız Allah'a kulluk ederler.

2-Allah'a teslimiyetlerini salih amelleriyle gösterirler. (Ankebut/9)

3-Geceleri kıyamda Allah'ın ayetlerini okurlar,secde ederler, iyiliği emreder kötülükten nehyederler.Hayırlı işlerde yarış halindedirler.Mallarını Allah yolunda harcarlar. (Tevbe / 45)

4-Sözlerinde sadıktırlar. (Bakara 101)

5-Kitaba sımsıkı sarılırlar.Namaz kılarlar. (A'raf 169)

6-Kafirleri öfkelendirecek amellerde bulunurlar. (Tevbe 120)

7-İzzet sahibidirler ve rabbine kavuşmayı arzu ederler. (Hud / 9-11)

8-İnsanlara tuzak kurmazlar. (Neml/ 48)

9-Hayvanlar gibi yaşamazlar. (Muhammed /12)

10-Mü'min kardeşlerin arasını ıslah ederler. (Hucurat /10)

11-Halkın en hayırlılarıdır. (Beyine / 7)

12-cehalet ve kötülükten arınmaya çalışanlardır(17/İsrâ, 9),

13-Allah'a çağırıp ben müslümanlardanım diyenlerdir (41/Fussılet, 33)

14-Allah yolunda susuzluğa, açlığa, yorgunluğa hazır olanlardır (9/Tevbe, 120),

15-Ve onlar çok değiller.(sad / 24)

FESAD İLE İLGİLİ GENEL BİR DEĞERLENDİRME

1-Sorunlarımızın varlığı bizleri gevşeklik göstermeye,yılgınlığa itmemelidir.

2-Fesad ancak salih kulların salih amelleriyle ortadan kalkar.

 Tosihiko İzutsu: "iman ve salih ameli gölge ile gölgeye sebep olan nesne arasındaki ilgi gibidir.Biri olunca diğeri de olmak zorundadır."

3-Müfsitlerin mirasçıları bugün de toplumlarını ıslaha çalışanlara karşı var güçleriyle meydanlardadırlar.

4-İfsad ediciler dün olduğu gibi bugün de ölçüyü ve tartıyı tam yapmak bir yana , fırsatı ele geçirdikleri anda her türlü vurgunu / soygunu  yapıyor ve bunu bir şekilde "sıradan" laştırarak zihinleri bulandırmaktadırlar. (Araf /127)

5-Dünyevileşme ve neticesi olan değişim olgusu ifsadı meşrulaştırma temayülüdür.

6-İfsada karşı başarılı olmak toplumsal irademizdeki vahyi merkezli değişim ve dönüşümüzle orantılıdır. "Bir toplum kendi nefsindeki değiştirmedikçe, kuşkusuz Allah da o toplumun bulundurduğu durumu değiştirmeyecektir."

7-İfsad ile ilgili saldırılar bize nereden geliyorsa mukavemetimiz oraya yönelik olmalıdır.

SOSYOLOJİK GERÇEĞİMİZE TEKABULÜ AÇISINDAN İFSAD KAVRAMI

Elçilerin temelde gönderiliş hikmeti fıtri değerleriyle sorunlu hale gelen beşeriyetin yeniden inşası içindir.

İfsad yani ahlaki yozlaşma insanlıkla yaşıttır.

İslam dünyasında sarsıcı ifsat dalgası Emevilerdeki saltanat süreci ile başlamıştır.

Çağdaş dünyamızda toplumsal yozlaşmayı oluşturan gelişmeler:

-iki büyük dünya savaşı

-ulus liderlerin dünyanın dengesini bozan politikaları:(göç,ucuz istihdam alanları,kadının çalışmak zorunda bırakılması,yoksulluk,sömürgeci hesaplar..vs..)

-İseviliğin pavlus öğretisinin gölgesinde kalarak muharref Hıristiyanlığa dönüşmesi

-Modernizm

İFSADIN TÜRKİYE BOYUTU (YOZLAŞMAMIZI ETKİLEYEN UNSURLAR)

1-Sistemin ideolojik yapısından kaynaklanan sistematik ifsad çabaları

2-Türkiye'nin jeopolitik yapısı ve sosyal dokusu

3-Laik ulusalcı Kürt gruplarının Kürt tabanının dokusunu zedeleyici politikaları

4-Tevhidi kesimlerin bürokrasiye çekinceli yaklaşımları veya bir risk alanı olarak algılamaları

5-İslami uyanışın kuşatıcı temsiliyet sorunu yaşaması

6-İslami çevrelerin kolektif ruhtan yoksun olmaları

7-28 Şubat,modernizm,güven bunalımı,bireyselcilik,model şahsiyetlerin azlığı  vs..  

BİREYSEL ANLAMDA YAPILABİLECEKLER

1-Sade ve mütevazi bir yaşam

2-Ailede mektebi bir gelenek ruhunun oluşturulması

3-Ölüm ve ahiret bilincinin canlı tutulması

4-Ruh dünyamızı zenginleştirici kavram ve dinamikleri vahiy ile arındırarak pratikleştirebilmek ( merhamet,sevgi,takva,zikir,şükür,vs…)

AİLEVİ ANLAMDA YAPILABİLECEKLER

1- İslami mücadelede ailenin ihmal edilmesini gerektirecek bir boşluğun oluşmasına mahal vermemek.

2-Ailenin sosyal duyarlılıklar ve etkinlikler açısından bir bütüncül ruhu taşıması.

3-Güzel dostlukların şekillenmesine müsait mütevazi ailelerle hikmetli sılah-i rahimlerin oluşturulması.(her türlü dünyevi konfor algısına karşı terbiye edici bir unsur olabilir.)

4-Çanak,internet,cep telefonları vs teknolojik araç gereçlerin risk taşıdığı gerçeğinden hareketle bu konuda gereken duyarlılığın gösterilmesi.

5-İslami kesimlerin kendi değerlerini rahat yaşamada etkili olabilecek alternatif fiziki mekanların oluşturulması ve önemsenmesi.

GENEL ANLAMDA YAPILMASI GEREKENLER

1-Güven bunalımı sorunu aşılmalıdır.

2-İslami çevrelerin teveccühünü kazanmış İslami uyanış emektarları kuşatıcı ve üretici bir çaba içerisine girmelidir.

3-İslami mücadelede yoğunlaşan fert veya çevrelerin sosyal hayattaki doğal ve tabii zevklere karşı dışlayıcı bir tutum içerisinde bulunmamaları.Helal-haram sınırlarının korunması kaydıyla müzik,şölen,düğün vs alanlarda açılımların olması.

4-İslami dernek ve vakıflar eğitim, sanat,siyaset vs alanlarda perspektifler geliştirmeli.

5-Evlerdeki ders halkaları geleneği kesilmemeli.

6-Islah çabamızda üslubumuz, sahip olduğumuz dini anlayışımız kadar mübarek olmalı.

7-İslami çevreler uzun süreli yoğunlaştıkları cedelci diyalektik zeminden sıyrılıp ürkütücü ifsadın boyutlarını ülkede yaşayan her bir insana maliyetini kendimize özgü bir dille seslendirebilmeli.

8-İslami endişe iddiasında olan eğitim sendikalarında sorumluluk üstlenen yüz binlerce öğretmenin on dört milyon öğrenciye yönelik müslümanca sorumluluklarımızın neler olabileceğine dair gündem oluşturulmalıdır.

SONUÇ:

Anahtar Ayet:"Ey iman edenler iman edin." (Nisa 136)

"Bir toplum kendi nefsindeki değiştirmedikçe, kuşkusuz Allah da o toplumun bulundurduğu durumu değiştirmeyecektir." (rad :11)