Mehmet Çavul ''Tevhid ve adalet Ekolü (Mutezile)'' konusunu işledi. Konuşmacı kısa bir tarih usulü değerlendirmesinden sonra İslam düşünce tarihine önemli izler bıraktığını vurguladığı Mutezile hakkında özetle şunları anlattı:
''İslam tarihi ve özellikle mezhepler konusunda sünni kaynakların ciddi zaaflar taşıdıklarını söyleyebiliriz. Bu yüzden mezhepçi bakış açısının tarihi kaynaklarından istifade etmekle birlikte farklı mezheplerin görüşlerinin de dikkate alınması daha adaletli bir bakış açısı sağlar. Örneğin Bağdadi el-Fark Beyn-el Fırak adlı eserinde 73 fırka hadisini ispatlamak için bir sürü zorlama isim bulmuştur. Mu'tezile kelimesi (i'tezele sözcüğünden türeyerek) ayrılanlar mânâsına gelir. Mutezile mezhebi ise kendini ehlü'l-adl ve't tevhîd (adalet ve tevhid ehli) olarak adlandırır. Özellikle kader ve büyük günah konularındaki yorumları ve inançları nedeniyle İslâm dinindeki diğer mezheplerden ayrılmışlardır. Çoğu İslam tarihçisine göre mutezilenin ortaya çıkışı Hasan Basri'nin talebelerinden Vasıl bin Ata'nın hocasından büyük bir günah işleyen insanın mümin kalamayacağı hususundaki bir tartışmadan dolayı ayrılması ile doğmuştur. Hasan Basri'den ayrıldıktan sonra kendisine Vasıl bizden ayrıldı (itizal etti) demiş ve kendisi ile birlikte ayrılan Amr bin Ubeyd ile Vasıl bin Ata başka bir ders meclisi kurmuş ve zamanla bir genel düşünce ve topluluk haline gelmiştir. Mutezile diğer din, kültür ve medeniyetlere karşı fikirler ileri sürmüş onlarla tartışmış kendine özgüveni olan bir ekoldür. Özgürlükçü, akılcı, eleştirel ve sorgulayıcı olması temel özelliğidir. Emeviler döneminde işlenen zulümlere karşı muhalif olan Mutezile ekolü Emevilerin yaptığı yanlışlara kader diye kılıf bulmak istemesine karşı çıkmış, mevaliden cizye alınmasını, şuranın ortadan kalkmasını, hilafetin saltanata dönüşmesini eleştirmiş ve toplumsal talepleri iktidarın önemsememesi üzerine birçok kıyama destek vermiştir. Abbasiler döneminde resmi mezhep haline gelen Mutezile ekolü mihne olayları diye isimlendirilen birçok muhalifin zulüm görmesi üzerine ciddi şekilde eleştirilmiştir.
Mutezile düşüncesinin 5 temel esası şunlardır:
1. Tevhid
2. Adalet
3. Vaad ve Va'id
4. El Menzile beyne'l-menzileteyn
5. "Emr-i bi'l ma'rûf" yani iyiliği emretmek ve "nehy-i anil münker" yani kötülükten sakındırmak.
Bu başlıklar hakkında bilgiler veren Çavul kelami tartışmaların yorum farkı olarak görülmesinin doğru olduğunu, bu farklar yüzünden fırkaların diğerlerini tekfir etmelerinin hala günümüzde de süren ciddi bir zaaf olduğunu belirtti. Bu tartışmalarda bizimde bir kanaatimizin olmasının doğal olduğu ama nihai olarak ihtilaflı konularda en doğrusunu Allah bilir demenin sağlıklı bir perspektif olduğunun altını çizdi.
Yapılan katkılar ve sorulan sorulara konuşmacının cevap vermesiyle program son buldu.