Musa Üzer sunumunda özetle şu konulara değindi;

Ahlak ve bilgi ilişkisi konusunda asıl meselelerimizden birisi ahlakın içinin nasıl doldurulacağı ve nasıl ihya edileceği, diğeri ise nasıl bir bilgi anlayışına sahip olunacak ve bu ikisi üzerinde nasıl bir ilişki kurulacağıdır. Ahlaka ilişkin tanım bakış her dönemde olumlu olmuştur. Fakat ahlakın inşasında farklılıklar vardır. Müslümanların pratiğinde ahlak merkezdedir. Ahlaklı olmayı insanileşme, ahseni takvim yolunda mesafe kat etme olarak anlamalı diyen İslam filozofları fıtri bir bakış açısı ortaya koymuştur.

Bizim camiada maalesef değeri fazla bilinmeyen İmam Gazali ahlak ile bilgi arasında ilişkiyi sistematize etmiştir. Ayrıca Gazali ahlak ve bilgi konusunda marifet kavramını hikmetli olmakla ilişkilendirmiştir. Kuranın insan tarifinde insanın  zihni çaba içerisinde olduğunu anlatarak, akletmeye sevkettiğini, bununla birlikte kalbiyle uyumlu olarak amel içerisinde olmasını gerektiğinin de altı çizilmelidir. Bu durumda güzel ahlak üzere olmayı gerektiren bir sonuç ortaya çıkmaktadır. Kurani bilgi ayrıca kişide ahlak dairesinde oluşan davranışlar manzumesini de ortaya çıkartıyor. Ahlaklı olmanın kriterlerinin yerine getirilmesi için nebevî bir tavsiye/düstur olan beşikten mezara kadar ilim öğrenme ile kişi sürekli bilgilenmeye yönlendiriliyor. Bilgiye ulaşıldığından sonraki aşamanın amel olması, bu aşama da zorunlu bir şartlanmanın sonucudur.

İslam'ın insan ile ahlakın ilişkisi noktasındaki anlayışına baktığımızda varoluşçu, dinamik, devrimci, etkin bir ilişki biçimine sahip bir insan tipi görüyoruz. İslam'ın insan ile bilgi arasındaki ilişkinin nasıl olması noktasında ortaya koyduğu yaklaşıma baktığımızda da, hayatı dönüştüremeyen, kesinliği net ve kati olmayan fakat islam'a atfedilen bilgiler üzerinden, müslümanları kategorize eden bu tablo maalesef ahlak dediğimiz umdenin de insanda inşaa olamamasına neden olmaktadır.

Müslüman hayatını kuşatan alanlara dair bilgiye vakıf olmalı, bu bilgiyi hak ve adalet ölçülerinde kullanması gerektiği ayrıca bilginin kaynağını ve sürecini de bilmelidir. Diğer taraftan sahip olduğu bilgi etkileşim içinde olduğu tüm alanlarda ki yanlışları düzeltebilecek, modern hayatın getirdiği tüm olumsuzluklara rağmen müslümanı koruyabilecek nitelikte olması gerekir. Müslüman için bilmek sorumluluktur. Bilgi eyleme geçirildiği, amele dönüştüğü zaman önemlidir. Müslümanda ahlakın bilgide olduğu gibi süreklilik arz etmesi gerekir. Bu da beraberinde müslümanın hayatına bir dinamizm katar. Ahlak insanda sosyal yaşamın içinde neşet eder, anlam bulur. Aksi halde insanlardan uzak bir yaşam biçimi ahlakın insandaki görünürlüğünü ortadan kaldırır.

Soru ve katkılarla daha da kıymetli hale gelen sunum selam ve dua ile sonlandı.