Özgür-Der Antalya’da “Popüler Kültür” Konusu İşlendi
Özgür-Der Antalya Temsilciliği’nin bu hafta Çarşamba Derslerindeki konusu “Popüler Kültür” semineriydi. Sunum Barış Hoyraz tarafından yapıldı.
Barış Hoyraz sunumuna başlamadan önce dinleyicilere "Popüler Kültür" konusu çerçevesinde hazırlanmış olan soruları içeren bir fotokopi dağıtarak, dinleyicilerin bu sorulara cevap vermeleri istedi.
Daha sonra dinleyicilere ""kot pantolon" giyiyor musunuz ve sebebi nedir?" diye sordu. Dinleyicilerin çoğu kot pantolonunu giydiklerini, çünkü rahat olduğunu söylediler. Bunun üzerine Hoyraz, kendi geleneklerimizde olan şalvarı neden giymediklerini sordu. Bunun sebebinin popüler kültürün kot giymemizin rahat olduğu fikrini bizlere bir dayatması olduğuydu.
Daha sonra kot pantolon kadar popüler olan bir çok şeyin hayatımızın içerisinde olduğu, bunların bizim yaşantımızı kuşattığı hatırlatıldı. Bunlar televizyon, cep telefonu, internet, fast food vb. her şey olabilir denildi. Kot pantolonun bir sembol olduğu, bunun yerine istediğimiz herhangi bir popüler kültür ögesinin koyulabileceği hatırlatıldı. Tarihte ilk kot pantolonun ortaya çıkışının sebepleri, kimlerin giydiği hakkında konuşuldu. Markalı ürünler hakkında oluşturulan imaj, markalı ve markasız ürünlerin insanlar üzerinde yaratmış olduğu algı hakkında bilgi verildi.
Daha sonra kültürün tanımları yapılarak değerlendirmelerde bulunuldu. Kültür'ün 164 farklı tanımının yapıldığı, bu kadar çok tanımı yapılan bir kavramında anlaşılması açısından bir o kadar da zor olduğu söylendi. Edward Said: "Kültür kendimizi evimizde hissettiğimiz yerdir." Birbirinden çok farklı tanımları yapılmış olan kültür, Latince'de "ekip biçmek" anlamında kullanılan "Cultura" kelimesinden gelmektedir denildi.
Hoyraz sunumunda aşağıdaki konu başlıkları üzerinde konuştu:
- "Popüler kültür" ne demektir?
- Popülerliğin inşası ve kritiği
- Gelenek ile modernite arasında popüler kültür
- Modernite ne demektir?
- Popüler kültür ile yüzleşmemiz gereken gerçekler
a- Tüketim çılgınlığı
b- Tek tip okumak
c- Aşırı dünyevi bağlılık
d- Kendini beğenme hastalığı ve ego
e- Teknoloji bağımlılığı
f- Reklamcılık
g- İletişimsizlik
Sunumdan öne çıkan bazı vurgular:
- Popüler olana rağbet ederek bize ait olanı kaybediyoruz. Bir şey popülerleştikçe de sıradanlaşıyor. Kötü olan şeyler iyiymiş gibi algılanmaya başlıyor.
- İnsanlar yaygın olana sığınıyorlar. Bir liman gibi kendilerini korumaya çalışıyorlar. Popüler kültür girdap gibi bizleri içine çekiyor.
- Kitle kültüründe yığınlaşıyoruz ve yığınlaştıkça da farklılıklarımızı kaybediyoruz.
- Popüler kültür tüm insanlığı kuşatıyor. Adem as.'dan beridir popüler kültür hep vardı. Ama zamana göre farklı şekillerde karşımıza çıkıyordu. Mesela Hz. Muhammed (sav) döneminde ne popülerdi? Ve peygamberler hangi popüler şeylerden yüz çevirmekle emrolunmuşlardı acaba? Bunu iyi düşünmemiz gerekiyor. İslam yeni bir insan tasavvuru inşa etmek için indirilmiştir.
- Popüler kültür herşeyi kullanır: geleneği, dini vb. Tüketimle birlikte toplumu sarmaşık gibi sararlar. Medyanın da desteğiyle sunulan kalıplar, bireyler ve toplum tarafından içselleştirilir, kabullenilir.
- Güzel olan şeyler zaman içerisinde pek çok kez değişiklik göstermiştir. Bir çağın beğendiğini, yüz yıl sonraki insanlar gülerek hatta iğrenerek bakabilmişlerdir.